Mark Outjers
Kommavlinder 108
8016 Zwolle
Nederland
T: 0497 37 91 52
Tentoonstelling S.M.A.K.
Crown Gallery
Hopstraat 7
1000 Brussel
03 514 01 23 - 0475 52 18 72
Crown Gallery
jacques.vandaele@skynet.be
info
Het wringt in de schilderijen van Mark Outjers (Heerlen, 1967). Voor en achtergronden lijken van een verschillende schaal. Realistische elementen woekeren door vlakke decoratieve figuren en ruimtelijk geprononceerde, abstracte partijen. Op een schilderij als Manson Family Members at Creek Near Spahn Ranch (2004) lijken de uitgebeelde menselijke figuren, door verschillen in detaillering en scherpte, uit verschillende sferen te stammen. Het licht komt op een onnatuurlijke wijze van alle kanten. Het ligt als een poeder op mensen en dingen en lijkt hier en daar te zijn doorgedrongen tot de kern van het stoffelijke, waardoor planten en voorwerpen merkwaardig oplichten.
Ook tussen de schilderijen onderling wringt het. Het al genoemde Manson Family Members at Creek Near Spahn Ranch, een idyllische uitbeelding van de groep gestoorde hippies die in 1969 de filmster Sharon Tate vermoordde, lijkt te stammen uit de sfeer van de massacultuur, de sensatiebladen en de platenhoezen. Het paneel zonder titel van 77 bij 94 centimeter met een waterval, lijkt daarentegen te refereren aan een veel ouder cultuurdomein, de Platoons-christelijke beschaving en de geseculariseerde, negentiende-eeuwse voortzetting daarvan door denkers en kunstenaars als Schopenhauer, Nietzsche en Wagner. De hybride aard van Outjers' werk lijkt te worden samengevat door het paneel met de titel Vrouw met Melkkan van 30 bij 30 centimeter. Hier is de waterkan rechtstreeks ontleend aan de zeventiende-eeuwse, Hollandse meester Vermeer. In het meisje zal men echter Elly kunnen ontdekken, de vrouwelijke helft van het nogal zweverige, Nederlandse zangduo Elly & Rikkert, dat opgang maakte in de jaren zeventig van de vorige eeuw, het tijdperk van Outjers' jeugd.
Waarom overlaadt Outjers zijn schilderijen met zoveel eigenaardigheden en ongerijmdheden? Outjers schildert aan de hand van afbeeldingen. Die afbeeldingen diept hij op uit de beeldenstroom die we dagelijks over ons heen krijgen. Hij treft ze aan in boeken, kranten en tijdschriften en op platen- en cd-hoezen. Wat van zijn gading is, blaast Outjers op met behulp van een fotokopieerapparaat. Door die ingreep ontstaan afbeeldingen met ongestoffeerde leegtes tussen de uitvergrote lijnen, punten en vlekken. De vergrotingen zijn Outjers' eigenlijke uitgangspunt. Hij stoffeert ze met eigenzinnige motieven, voorziet ze van een onbetrouwbaar licht en overdekt ze met een valse schijn van fotografische precisie. Bij dat alles lijkt Outjers doelgericht te werken aan het doorbreken van de codes van bestaande genres en de grenzen van de hier genoemde cultuurdomeinen: de beperkte gerichtheid van de ontkerstende massacultuur op het hier en nu van sensationele fysieke en visuele prikkels enerzijds en de verkalking van de klassieke, Platoons-christelijke traditie anderzijds. Dit doorbreken is echter ook een vorm van behouden, verenigen en vernieuwen. Outjers schept voorstellingen van een eigen orde die de rauwe vitaliteit van de massacultuur bezitten en het visionaire van het Platoons-christelijke.
Peter Nijenhuis